Obsydian jest ekstruzyjny skały magmowe. Występuje w postaci naturalnego szkła powstałego w wyniku szybkiego ochłodzenia lepkiej lawy wulkany. W wyniku tego uformowanego szkła zajmuje ponad 80% i ma pozorne pęknięcie muszlowe oraz szklisty połysk. Zwykle ma kolor ciemny, czarny, szaro-czarny do szarego. Występuje również w kolorze czerwonym, brązowo-zielonym, zielonym, żółtym i rzadko przezroczystym, bezbarwnym. Kolor jest kontrolowany przez zawartość pierwiastków śladowych i charakter włączenia. Ręcznie robiona skała to powszechne połączenie dwóch kolorów. To połączenie czerni i brązu.

Obsydian najczęściej powstaje w wyniku szybkiego ochłodzenia lepkiej lawy felsowej. Dyfuzja w bardzo lepkich lawach kwasowych i felsowych z wysoce spolimeryzowanymi czworościanami SiO2 jest powolna, co hamuje zarodkowanie kryształów i wspiera powstawanie struktury szklistej. Jest kruchy, twardy i rozpada się na bardzo ostre kawałki.

Pochodzenie nazwy: Nazwa obsydian jest bardzo stara. Przypisuje się go Teofrastowi, który po raz pierwszy użył go w 320 roku p.n.e. Tłumaczenie Historii Naturalnej na język angielski autorstwa Pliniusza Starszego z Rzymu zawiera kilka zdań na temat szkła wulkanicznego zwanego obsydianem (lapis obsidianus), odkrytego w Etiopii przez Obsydiusza

Kolor: Czarny

Struktura: Masywny

Tekstura: Szklisty (szklisty, szklisty).

Zmiany: Szkło nie jest modyfikowane ani dewitryfikowane.

Major minerały: Amorficzne szkło wulkaniczne, które wykazuje uporządkowanie strukturalne podobne do kryształów tylko w bardzo małych odległościach. Z tego powodu obsydian jest czasami uważany za mineraloid.

Klasyfikacja obsydianu

Obsydian to rodzaj szkła wulkanicznego, a jego klasyfikacja opiera się przede wszystkim na jego właściwościach fizycznych, odmianach kolorystycznych oraz wszelkich unikalnych cechach lub inkluzjach, jakie może posiadać. Oto kilka typowych klasyfikacji obsydianu:

Odmiany kolorów: Obsydian można klasyfikować na podstawie jego koloru. Niektóre popularne odmiany kolorystyczne obejmują:

Czarny Obsydian: Jest to najpopularniejszy typ, znany z głębokiej czerni. Jest często używany do narzędzi, biżuterii i przedmiotów ozdobnych.

Obsydian

Mahoniowy Obsydian: Ta odmiana ma brązowe do czerwonawo-brązowych pasy lub wiry, przypominające słoje drewna mahoniu. Stosowany jest w biżuterii i przedmiotach dekoracyjnych.

Mahoniowy Obsydian

Rainbow Obsidian: Tęczowy obsydian ukazuje grę kolorów, takich jak niebieski, zielony i fioletowy, spowodowaną mikroskopijnymi kryształami minerałów. Jest ceniony za swój estetyczny wygląd w biżuterii i sztuce.

Rainbow Obsidian

Snowflake Obsidian: Ten typ zawiera białe lub szare sferolity (małe, kuliste skupiska minerałów), które przypominają płatki śniegu. Stosowany jest w biżuterii i przedmiotach ozdobnych.

Snowflake Obsidian

Złoto Błyszczący Obsydian: Obsydian o złotym połysku ma błyszczący, złoty lub metaliczny wygląd spowodowany odbiciem światła od mikroskopijnych gazów lub wtrąceń mineralnych. Jest ceniony za swój wyjątkowy połysk w biżuterii.

Obsydian o złotym połysku

Inkluzje: Obsydian można również sklasyfikować na podstawie rodzaju zawartych w nim inkluzji:

Pumeks Obsydian: Ten rodzaj obsydianu może zawierać małe fragmenty pumeksu, który jest kolejną skałą wulkaniczną. Fragmenty pumeksu mogą nadać obsydianowi teksturowany wygląd.

Magnetyt or Krwawień wtrącenia: Niektóre odmiany obsydianu zawierają maleńkie kryształki magnetytu lub hematytu, które mogą nadawać skale metaliczny połysk lub właściwości magnetyczne.

Pochodzenie geograficzne: Obsydian można również klasyfikować na podstawie jego pochodzenia geologicznego. Różne regiony na całym świecie produkują unikalne odmiany obsydianu, z których każdy ma swoje własne cechy. Przykłady obejmują:

Obsydian Buttes Obsydian: Pochodzący z Kalifornii w USA, znany ze swojego czarnego koloru i zastosowania w narzędziach.

Obsydian Buttes Obsydian

Obsydianowy Obsydian Klifowy: Od Yellowstone Park Narodowy w USA, znany ze swojego czarnego lub pasiastego wyglądu.

Ormiański obsydian: Pochodzi z Armenii, często charakteryzuje się brązowym lub szarym kolorem.

Zielony Obsydian: Występuje w różnych miejscach, w tym w Stanach Zjednoczonych i Meksyku, i znany jest z zielonego ubarwienia.

Przezroczystość: Obsydian można klasyfikować na podstawie jego przezroczystości. Niektóre odmiany są półprzezroczyste, gdy są pokrojone w cienkie plasterki i trzymane pod światło, co pozwala na przenikanie światła.

Klasyfikacja artystyczna i kulturowa: W kontekście sztuki lub kultury przedmioty obsydianowe można klasyfikować na podstawie ich zastosowania i projektu. Na przykład obsydianowe noże, groty strzał lub rzeźby można klasyfikować według ich przeznaczenia lub znaczenia kulturowego.

Należy zauważyć, że klasyfikacja obsydianu może się różnić w zależności od geologów, mineralogów i kolekcjonerów, a istnieje wiele regionalnych i lokalnych nazw dla różnych typów obsydianu w oparciu o ich specyficzny wygląd i źródła geologiczne. Klasyfikując lub identyfikując obsydian, należy wziąć pod uwagę jego kolor, wtrącenia, przezroczystość i pochodzenie geologiczne, aby dokładnie go opisać i sklasyfikować.

Skład chemiczny obsydianu

Obsydian składa się głównie z dwutlenku krzemu (SiO2), który ma taki sam skład chemiczny jak kwarc, ale ma zupełnie inną strukturę ze względu na szybkie schłodzenie ze stanu stopionego. Skład chemiczny obsydianu wynosi około 70-75% SiO2. Może jednak zawierać różne zanieczyszczenia i pierwiastki śladowe, które powodują jego różne kolory i odmiany. Zanieczyszczenia te mogą obejmować:

  1. Żelazo (Fe): Zanieczyszczenia żelazem mogą powodować brązową lub czarną barwę obsydianu.
  2. Magnez (Mg): Magnez może przyczyniać się do zielonego zabarwienia niektórych odmian obsydianu.
  3. Wapń (Ca): Wapń może wpływać na kolor i właściwości obsydianu, często powodując odcienie brązu lub szarości.
  4. Sód (Na) i Potas (K): Te metale alkaliczne mogą być również obecne i wpływać na właściwości obsydianu.
  5. Aluminium (Glin): Aluminium to kolejny pierwiastek występujący w obsydianie w śladowych ilościach, potencjalnie wpływający na jego zabarwienie.
  6. Woda (H2O): Niektóre obsydiany mogą zawierać niewielkie ilości wody, zazwyczaj w postaci mikroskopijnych pęcherzyków lub wtrąceń. Te wtrącenia wodne mogą wpływać na wygląd i właściwości obsydianu.

Dokładny skład chemiczny obsydianu może się różnić w zależności od jego geograficznego pochodzenia i konkretnych zanieczyszczeń obecnych w stopionym wulkanie, z którego powstał. Te zanieczyszczenia i pierwiastki śladowe są odpowiedzialne za różne kolory i wzory obserwowane w różnych typach obsydianu, takich jak odmiany czarne, brązowe, czerwone, zielone i półprzezroczyste.

Formacja Obsydian

Zbliżenie obsydianu, szkła wulkanicznego.

Tworzenie się obsydianu to fascynujący proces geologiczny, który zachodzi, gdy stopiona lawa szybko się ochładza, zwykle w wyniku aktywności wulkanicznej. Oto przegląd form obsydianu:

  1. Formacja Magmy: Proces rozpoczyna się głęboko w płaszczu Ziemi, gdzie skały topi się pod wpływem wysokiej temperatury i ciśnienia. Ta stopiona skała nazywa się magmą.
  2. Skład bogaty w krzemionkę: Obsydian powstaje z magmy o szczególnie wysokiej zawartości krzemionki (dwutlenku krzemu, SiO2), często około 70-75%. Ta wysoka zawartość krzemionki jest kluczowym czynnikiem w powstawaniu obsydianu, ponieważ wpływa na zachowanie stopionej skały.
  3. Erupcja wulkanu: Kiedy wulkan Podczas erupcji magma zostaje wyrzucona na powierzchnię Ziemi przez kominy lub szczeliny wulkaniczne. Szybkie wznoszenie się magmy jest spowodowane wzrostem ciśnienia pod skorupą ziemską.
  4. Szybkie chłodzenie: Ponieważ stopiona lawa jest wystawiona na działanie stosunkowo niższych temperatur powierzchni Ziemi, szybko się ochładza. To szybkie chłodzenie zapobiega tworzeniu się dużych kryształów minerałów w lawie, w wyniku czego powstaje szklisty materiał zamiast krystalicznego.
  5. Krzepnięcie: Lawa szybko krzepnie, tworząc szklistą substancję zwaną obsydianem. Proces ten może nastąpić w ciągu kilku sekund lub minut, w zależności od wielkości strumienia lawy i warunków środowiskowych.
  6. Brak struktury krystalicznej: Jedną z charakterystycznych cech obsydianu jest brak struktury krystalicznej. Zamiast tego składa się z losowego ułożenia cząsteczek krzemionki, co nadaje jej szklisty i amorficzny charakter.
  7. Złamanie muszlowe: Kiedy obsydian pęka, wykazuje pęknięcie muszlowe, co oznacza, że ​​tworzy ostre, zakrzywione i gładkie krawędzie. Ten wzór pęknięć jest wynikiem sposobu, w jaki szklisty materiał pęka wzdłuż zakrzywionych powierzchni.
  8. Zmienność: Kolor i wygląd obsydianu mogą się znacznie różnić w zależności od czynników takich jak zanieczyszczenia i wtrącenia mineralne obecne w lawie. Te różnice powodują powstanie różnych odmian obsydianu o kolorach od czarnego do brązowego, zielonego, czerwonego, a nawet półprzezroczystych lub pasiastych wzorów.
  9. Geologiczne położenie: Obsydian jest powszechnie spotykany w regionach wulkanicznych na całym świecie, zwykle związany z erupcjami lawy ryolitowej lub dacytowej, które są bogate w krzemionkę.

Warto zauważyć, że powstawanie obsydianu to tylko jeden aspekt procesów wulkanicznych, a specyficzne warunki geologiczne, skład minerałów i tempo chłodzenia mogą się różnić w zależności od erupcji wulkanu. Obsydian jest ceniony ze względu na swój wyjątkowy wygląd i ostre krawędzie, dzięki którym od tysięcy lat jest cenny dla ludzi w wytwarzaniu narzędzi, sztuce i praktykach kulturowych.

Występowanie

Zbliżenie obsydianu, szkła wulkanicznego.

Obsydian to naturalnie występujące szkło wulkaniczne, które powstaje, gdy stopiona lawa szybko się ochładza, zwykle w wyniku erupcji wulkanów. Jest znany ze swoich ostrych krawędzi i charakterystycznego wyglądu, który może być błyszczący i czarny, ale może również występować w innych kolorach, w tym brązowym, szarym, czerwonym i zielonym, w zależności od występujących zanieczyszczeń i wtrąceń mineralnych.

Oto kilka kluczowych punktów dotyczących występowania obsydianu:

  1. Regiony wulkaniczne: Obsydian występuje głównie na obszarach z aktywnymi lub uśpionymi wulkanami. Tworzy się, gdy lawa o dużej zawartości krzemionki szybko się ochładza. Te regiony wulkaniczne można znaleźć na całym świecie, w tym w miejscach takich jak północno-zachodnie wybrzeże Pacyfiku w Stanach Zjednoczonych, Andy w Ameryce Południowej, region śródziemnomorski, Japonia i Nowa Zelandia.
  2. Procesy geologiczne: Obsydian jest wynikiem procesów wulkanicznych. Lawa wyrzucana z wulkanu zawiera duże stężenie krzemionki. Jeśli lawa szybko się ochładza, w kontakcie z wodą lub powietrzem, krzepnie w obsydian. Szybkie chłodzenie zapobiega tworzeniu się dużych kryształów mineralnych, nadając obsydianowi szklistą konsystencję.
  3. Depozyty: Obsydian można znaleźć w różnych warunkach geologicznych, w tym w strumieniach lawy, kopułach wulkanicznych i wzdłuż krawędzi kalder wulkanicznych. Można go również znaleźć w warstwach w złożach popiołu wulkanicznego.
  4. odmiany: Istnieją różne odmiany obsydianu, każdy z własnymi, odrębnymi cechami. Na przykład obsydian płatkowy śniegu zawiera białe lub szare sferolity (małe, kuliste skupiska minerałów), które przypominają płatki śniegu, podczas gdy obsydian tęczowy wykazuje grę kolorów spowodowaną mikroskopijnymi kryształami minerałów.
  5. Znaczenie archeologiczne i kulturowe: Obsydian był używany przez ludzi od tysięcy lat do różnych celów, w tym do narzędzi, broni i przedmiotów ozdobnych. Archeolodzy często badają obsydianowe artefakty, aby prześledzić starożytne szlaki handlowe i wymianę kulturową.
  6. Wydobywanie i zbieranie: Zbieranie obsydianu wymaga odpowiednich zezwoleń i przestrzegania lokalnych przepisów. Podczas zbierania lub wydobywania obsydianu należy szanować środowisko i kulturowe znaczenie obsydianu dla społeczności tubylczych.
  7. Zastosowanie przemysłowe: Oprócz swoich historycznych zastosowań obsydian jest wykorzystywany we współczesnym przemyśle do produkcji narzędzi skrawających, skalpeli chirurgicznych oraz do zastosowań naukowych, takich jak przygotowywanie próbek do mikroskopii elektronowej.

Należy pamiętać, że konkretne lokalizacje, w których można znaleźć obsydian, mogą się różnić w zależności od regionu i historii geologicznej. Jeśli jesteś zainteresowany kolekcjonowaniem lub badaniem obsydianu w określonym obszarze, wskazane jest skonsultowanie się mapy geologiczne, władzom lokalnym lub ekspertom w celu określenia odpowiednich lokalizacji i zrozumienia wszelkich względów prawnych lub środowiskowych.

Właściwości obsydianu

Obsydian to wyjątkowe szkło wulkaniczne znane ze swoich wyjątkowych właściwości. Oto niektóre z kluczowych właściwości obsydianu:

  1. Kolor: Obsydian jest zazwyczaj czarny, ale może występować również w różnych innych kolorach, w tym brązowych, szarych, czerwonych, zielonych, a nawet półprzezroczystych. Specyficzne zabarwienie zależy od zanieczyszczeń i wtrąceń mineralnych w szkle.
  2. Połysk: Obsydian ma błyszczący lub szklisty połysk po wypolerowaniu. Jego powierzchnia może być wysoce odblaskowa i gładka, co czyni ją atrakcyjną do celów zdobniczych i dekoracyjnych.
  3. Twardość: Obsydian jest stosunkowo twardy, jego twardość w skali Mohsa wynosi około 5 do 6. Dzięki temu nadaje się do różnych zastosowań, w tym do wytwarzania ostrych narzędzi skrawających i grotów strzał.
  4. Złamanie muszlowe: Jedną z najbardziej charakterystycznych właściwości obsydianu jest jego muszlowy wzór pęknięć. Kiedy się łamie, tworzy ostre, zakrzywione i gładkie krawędzie, które idealnie nadają się do tworzenia krawędzi tnących narzędzi i broni.
  5. Przezroczystość: Niektóre odmiany obsydianu mogą stać się przezroczyste, gdy cienkie plasterki trzyma się pod światło. Ta właściwość może sprawić, że będzie on atrakcyjny estetycznie do zastosowania w biżuterii i przedmiotach dekoracyjnych.
  6. Gęstość: Obsydian ma stosunkowo dużą gęstość, co oznacza, że ​​wydaje się ciężki jak na swój rozmiar w porównaniu z innymi skałami i minerałami.
  7. Łupliwość: W przeciwieństwie do wielu minerałów obsydian nie ulega łupieniu, co oznacza, że ​​nie pęka w sposób naturalny wzdłuż określonych płaszczyzn. Zamiast tego pęka w sposób muszlowy, tworząc ostre krawędzie.
  8. Origin: Obsydian powstaje z szybko schłodzonej stopionej lawy. Szklista konsystencja i brak struktury krystalicznej wynikają z szybkiego procesu chłodzenia, który zapobiega tworzeniu się w nim kryształków mineralnych.
  9. Kruchość: Chociaż obsydian jest twardy, jest również stosunkowo kruchy. Może łatwo pęknąć lub odpryskać pod wpływem uderzenia, dlatego w przeszłości używano go do produkcji narzędzi i broni o krawędziach tnących.
  10. Przezroczystość: Niektóre odmiany obsydianu, takie jak Łzy Apacza, znane są z wysokiej przezroczystości po polerowaniu. Często wykorzystuje się je w biżuterii.
  11. wtrącenia: Obsydian może zawierać różne wtrącenia mineralne, takie jak krystobalit lub magnetyt, które mogą wpływać na jego wygląd i właściwości. Na przykład obsydian płatków śniegu zawiera białe lub szare sferolity przypominające płatki śniegu.
  12. Znaczenie historyczne i kulturowe: Obsydian był używany przez ludzi od tysięcy lat, głównie do produkcji narzędzi i broni. Ma znaczenie kulturowe i archeologiczne, ponieważ pomaga prześledzić starożytne szlaki handlowe i przemieszczanie się prehistorycznych populacji.
  13. Nowoczesne zastosowania: Oprócz zastosowań historycznych obsydian ma nowoczesne zastosowania, w tym jako materiał na skalpele chirurgiczne, rzeźby artystyczne i kamień szlachetny koraliki w biżuterii.

Ogólnie rzecz biorąc, unikalne połączenie właściwości obsydianu sprawia, że ​​jest to fascynujący materiał naturalny o znaczeniu zarówno historycznym, jak i współczesnym. Jego charakterystyczny wygląd i ostry wzór pęknięć sprawiają, że jest to cenny zasób do różnych celów praktycznych i artystycznych.

Obszar zastosowań i zastosowań Obsydianu

Obsydianowy nóż

Obsydian ma szeroki zakres zastosowań i zastosowań ze względu na swoje unikalne właściwości, w tym twardość, ostrość i charakterystyczny wygląd. Oto niektóre z głównych obszarów, w których wykorzystuje się obsydian:

Narzędzia i broń: Historycznie rzecz biorąc, obsydian był cennym materiałem do wyrobu narzędzi skrawających, grotów strzał, noży i grotów włóczni. Dzięki ostrym krawędziom i zdolności do utrzymywania cienkiej krawędzi idealnie nadaje się do tych celów.

Dekoracje Ścienne: Naturalne piękno obsydianu i możliwość polerowania go na wysoki połysk sprawiają, że jest on popularny w produkcji biżuterii. Jest często używany do koralików, kaboszonów, wisiorków i kolczyków. Odmiany takie jak obsydian płatkowy śniegu i obsydian mahoniowy są szczególnie poszukiwane ze względu na ich niepowtarzalny wygląd.

Sztuka i rzeźba: Artyści i rzeźbiarze używają obsydianu do tworzenia skomplikowanych rzeźb i przedmiotów dekoracyjnych. Jego gładka, odbijająca światło powierzchnia i potencjał półprzezroczystych odmian sprawiają, że jest to atrakcyjny materiał do ekspresji artystycznej.

Przedmioty Ozdobne: Obsydian jest używany do produkcji przedmiotów ozdobnych, takich jak przyciski do papieru, figurki i przedmioty kolekcjonerskie. Jego efektowny wygląd dodaje wartości estetycznej tym przedmiotom.

Narzędzia chirurgiczne: Ostrość i zdolność obsydianu do utrzymywania delikatnej krawędzi doprowadziły do ​​jego zastosowania w niektórych instrumentach chirurgicznych, szczególnie w procedurach wymagających precyzji.

Aplikacje naukowe: Cienkie skrawki obsydianu są wykorzystywane w geologii i petrologia do szkiełek mikroskopowych. Naukowcy badają te sekcje, aby poznać procesy wulkaniczne, które doprowadziły do ​​​​powstania obsydianu.

Praktyki metafizyczne i duchowe: Niektórzy uważają, że obsydian ma właściwości metafizyczne, w tym właściwości ochronne i zdolność pochłaniania negatywnej energii. Jest stosowany w praktykach duchowych, takich jak uzdrawianie kryształami i medytacja.

Cięcie lapidarium i klejnotów: Obsydian jest popularnym materiałem dla lapidarzy, którzy tną i polerują kamienie szlachetne. Jego naturalny szklisty połysk i unikalne wzory mogą sprawić, że będzie to efektowny wybór do cięcia klejnotów.

Badania Archeologiczne: Obsydianowe artefakty, szczególnie te o unikalnym składzie chemicznym, mają kluczowe znaczenie dla badań archeologicznych. Analiza artefaktów obsydianowych pomaga archeologom prześledzić starożytne sieci handlowe i zrozumieć ruchy kultur prehistorycznych.

Dekoracyjne intarsje: Obsydian jest czasami używany jako dekoracyjne wstawki w meblach, rzeźbach i innych wysokiej klasy przedmiotach dekoracyjnych. Jego kontrast z innymi materiałami może stworzyć oszałamiające efekty wizualne.

Eksponaty muzealne: Ze względu na swoje znaczenie historyczne i atrakcyjność estetyczną obsydianowe artefakty i przedmioty są często wystawiane w muzeach jako część wystaw archeologicznych i kulturalnych.

Rzemiosło i hobby: Obsydian może być używany przez hobbystów i rzemieślników do różnych kreatywnych projektów, takich jak tworzenie niestandardowych noży, tworzenie projektów mozaik lub tworzenie unikalnych elementów wystroju domu.

Należy zauważyć, że chociaż obsydian ma wiele zastosowań praktycznych i artystycznych, jego zastosowanie może się różnić w zależności od jego konkretnego rodzaju i jakości. Ponadto kolekcjonerzy i entuzjaści często cenią obsydian ze względu na jego walory estetyczne oraz różnorodność kolorów i wzorów, jakie może prezentować. Podczas używania lub pracy z obsydianem należy zachować środki ostrożności ze względu na jego ostre krawędzie i kruchość.

Fakty o Skale

  • Różne odmiany skał biorą swoje nazwy od ich wyglądu.
  • Jej wygląd opiera się na składzie chemicznym magmy, która ostygła i utworzyła skałę.
  • Nazywa się je również „szkłem natury” ze względu na swój szklisty wygląd.
  • Kiedy się łamie, pęknięcia są bardzo ostre, dlatego w epoce kamienia używano go jako narzędzia.
  • Siedemdziesiąt procent skał obsydianowych składa się z krzemionki.
  • Może tworzyć się tylko w pobliżu aktywnych wulkanów.
  • Czasami wybucha bezpośrednio z wulkanu.
  • Najlepsze powstają pod ziemią w pobliżu otworu wulkanicznego, ponieważ skały te będą miały ograniczoną ilość zanieczyszczeń.
  • Przepływy są tak powolne, że często inne obsydianowe strumienie nakładają się na siebie, powodując powstawanie smug w skale.
  • Malutkie pęcherzyki gazu zatrzymujące wodę są po części skałą.
  • Chociaż większość skał tworzących się w skorupie ziemskiej jest bardzo stara, obsydian rzadko ma więcej niż 20 milionów lat, czyli młodo jak na skałę.
  • Przechodzi proces zwany dewitryfikacją, podczas którego zmienia się ze szkła w skałę.
  • Jest powszechnie stosowany podczas zabiegów chirurgicznych, ponieważ często jest ostrzejszy niż tradycyjne narzędzia chirurgiczne.
  • Jest używany jako kamień szlachetny w biżuterii.

Referencje

  • Atlas-hornin.sk. (2019). Atlas skał magmowych. [online] Dostępne pod adresem: http://www.atlas-hornin.sk/en/home [dostęp: 13 marca 2019 r.].
  • Bonewitz, R. (2012). Skały i minerały. wydanie 2. Londyn: Wydawnictwo DK.
  • Współautorzy Wikipedii. (2019, 8 kwietnia). Obsydian. W Wikipedia, wolna encyklopedia. Pobrano 15:17, 10 kwietnia 2019 r., z https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Obsidian&oldid=891494770
  • Obsydian. (2018, 17 grudnia). Encyklopedia Nowego Świata, . Pobrano 15:17, 10 kwietnia 2019 z http://www.newworldencyclopedia.org/p/index.php?title=Obsidian&oldid=1016455.
  • http://www.softschools.com/facts/rocks/obsidian_rock_facts/372/